Menopauza cz. 1: Co wtedy dzieje się w Twoim organizmie?

Można rozumieć ją dosłownie jako „zatrzymanie miesięcznego cyklu”, ponieważ wywodzi się z greckich rdzeni: mens oznaczającego „miesięczny” oraz pause, czyli „zatrzymania”. Odnosi się do ustania menstruacji oraz utraty płodności. Wydarzeń, które nie muszą zachodzić równolegle [2]. 

Granice wiekowe menopauzy nie są sztywno wytyczone – doświadczają jej kobiety w różnych przedziałach wiekowych, zwykle pomiędzy 45-55 rokiem życia. 

Czas ostatniej miesiączki (menopauzy właściwej) można określić jedynie patrząc wstecz, gdy minie od niej 12 miesięcy. Wówczas jest już się w wieku postemenopauzalnym. Przed ostatnią menstruacją kobieta doświadcza premenopauzy. A gdzieś pomiędzy tym wszystkim jest jeszcze perimenopauza. Dla zobrazowania i ułożenia tego sobie w głowie spójrzcie na grafikę poniżej.

Wstępny podział okresu menopauzalnego już poznaliście, dlatego pokrótce wyjaśnię Wam co, kiedy i jak zachodzi w poszczególnych etapach. 

Układ endokrynny kobiety w tym szczególnym czasie doświadcza istnego rollecoastera. Dobrych kilka lat zajmuje, aby gospodarka hormonalna ustabilizowała się (co nie jest równoznaczne z uzyskaniem constans w tym zakresie!). 

Premenopauza

To okres kilku lat poprzedzających ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. W różnym stopniu i z różnym nasileniem manifestują się wtedy zaburzenia cyklu miesiączkowego. Poza objawami klinicznymi pojawiają się zaburzenia hormonalne i metaboliczne związane z wygasaniem czynności jajników [3].

Podczas tego czasu w surowicy krwi kobiety obserwuje się nieznacznie podwyższone stężenie gonadotropin przysadkowych – hormonów folikulotropinowego (FSH) oraz luteotropowego (LH) [4].

Perimenopauza

To okres okołomenopauzalny, który obejmuje kilka lat – zwykle od 2 do 8 [4]. Obejmuje lata poprzedzające menopauzę oraz 12 miesięcy po menopauzie. W czasie perimenopauzy obniża się wrażliwość jajników na hormony podwzgórza (→ FSH, LH). Następuje dalsze podnoszenie poziomu folikulotropiny i lutropiny, a także zmniejsza się stężenie estrogenów i progesteronu we krwi. Coraz częściej występują również cykle bezowulacyjne [3, 4]. 

Menopauza właściwa

Gdy po ostatniej miesiączce przez minimum 12 miesięcy nie pojawia się kolejna – to własnie jest menopauza właściwa. Oczywiście przy jednoczesnym wykluczeniu wszystkich możliwych zaburzeń lub stanów, które mogą odpowiadać za długotrwały brak miesiączki [3]. Należą do nich m.in.: usunięcie jajników, macicy, chorób, leczenia farmakologicznego, dużej utraty masy ciała, ciąży lub karmienia piersią [4]. 

Postmenopauza

Obejmuje okres życia kobiety, który następuje po menopauzie. Wówczas w organizmie następuje znaczny wzrost stężenia hormonów FSH i LH oraz jednoczesne zmniejszenie stężenia estrogenów i progesteronu [4]

Zanik funkcji owulacyjnych gonad i hormonalne zmiany inwolucyjne [6] (czyli częściowy lub całkowity zanik produkcji hormonów) zachodzą znacznie szybciej u kobiet niż u mężczyzn.

Opisana wcześniej rewolucja w gospodarce hormonalnej niesie za sobą pewne konsekwencje.

Niedobór estrogenów oczywiście nie wiąże się jedynie z utratą funkcji rozrodczych przez kobietę. Niesie za sobą szereg następstw, które zaniedbane, mogą prowadzić do dalszych, mniej przyjemnych konsekwencji. 

Estrogeny w sposób pośredni lub bezpośredni wpływają na funkcje ośrodkowego układu nerwowego, kostnego, moczowego, sercowo-naczyniowego i skóry.

Dlatego w przypadku znaczącego niedoboru estrogenów, jaki pojawia się w okresie menopauzy, warto pomyśleć o uzupełnieniu tych hormonów. Optymalnym i bezpiecznym sposobem są fitoestrogeny, czyli estrogeny pochodzenia roślinnego. Pomagają one złagodzić objawy menopauzy i przyjemniej przejść przez ten okres. W części drugiej poznacie polecane przeze mnie rośliny na ten wyjątkowy czas Waszego życia.